-
1 обитаемость
-
2 коллегия
1. жколлегияадминистратив, башҡарма йәки кәңәшмә орган булып ойошҡан вазифалы кешеләр төркөмө2. жколлегияҡайһы бер профессия кешеләренең бергә эшләү өсөн берләшмәһе3. жколлегияРәсәйҙә ХVIII б. үҙәк хөкүмәт учреждениеларының исеме -
3 братия
ж; собир.1) ... халкы ( бер профессия кешеләре)2) уст. ( монашеская община) бер монастырь монахлары -
4 простак
1. м разг.бер ҡатлы (хәйләһеҙ) кеше2. м театр.бер ҡатлы кешеләр ролен башҡарыусы артист -
5 круг
1. мтүңәрәк, түңәрәк әйләнәһеплощадь круга мат. — түңәрәк майҙаны
2. мтумалаҡ (дүңгәләк), түңәрәк3. мчегоперечень чего-л.теҙмә4. мчегообласть, сфера какой-л. деятельностисфера, даирә, өлкәкруг обязанностей — хеҙмәт вазифалары, бурыстар
5. мкого, какойгруппа людейдаирә, ара, ҡор, эсна круги своя вернуться книжн. — элекке хәлгә ҡайтыу
круги перед глазами — күҙ алды ҡараңғыланыу, күҙ семәрләнеү (сыбарланыу)
голова идёт кругом: — 1) баш әйләнә
2) баш ҡатҡан -
6 пошиб
-
7 свет
I1. мяҡтылыҡ, яҡты, нурдневной свет — көндөҙгө яҡтылыҡ, көн яҡтыһы
2. м разг.рассветтаң, таң атыу3. мисточник освещенияут4. м перен.сатҡы, нурни свет ни заря — бик иртә, ҡара таңдан, таң тишегенән
пролить свет — асыҡлау, асыҡлыҡ индереү, төшөндөрөп биреү
II1. мвселеннаядонъя, ер йөҙө, йыһан2. м уст.обществобарлыҡ кешеләр, халыҡ3. мвысшее обществойәмғиәттең (иң) алдынғы вәкилдәре (кешеләре), элитана край света — ҡош та осоп етмәҫ ергә, ер сигенә, йәһәннәм тишегенә
ни за что на свете — һис бер ваҡытта ла, бер ҡасан да, һис тә, бер нисек тә
явиться (появиться) на свет: — 1) донъяға килеү (тыуыу)
2) донъяға сығыу, донъя күреү (баҫылып сығыу – китап һ.б.); на чём свет стоит (ругать) — эттән алып эткә һалыу, эт тиреһен битенә ҡаплау
сжить со света — көн күрһәтмәү, яҡты донъянан ебәреү, башына етеү, ҡәбергә индереү
-
8 единица
1. ж мат.бер, берәмек(тәр) берлек, бер һаны2. жоценкаберле, бер билдәһе3. жвеличина, которой измеряются др. однородные величиныберәмек4. жобычно с определениемотдельная часть в составе целогоберәмек5. ж мн. единицынемногиеайырым кешеләр, ҡайһы берәүҙәр -
9 некоторый
1. мест.какой-тониндәйҙер, күпмелер2. мест.только мн. некоторыеҡайһы бер3. мест.незначительныйбер аҙ, бер ни тиклем (ҡәҙәр)4. мест. в знач. сущ. мн. некоторыеҡайһы берәүҙәр, ҡайһы бер кешеләрв некотором роде; некоторым образом — бер ни тиклем (ҡәҙәр), бер аҙ
-
10 сторона
1. жяҡ, тараф, йүнәлеш2. жсит, ян-яҡ3. ж разг.яҡ, юл, ил4. жяҡ, ян5. ж мат.яҡ, ҡыр6. ж прил.яҡ, сифат7. ж мн. стороныяҡтарстоять в стороне: — 1) (кешеләрҙән) ситтә тороу
2) (кешеләр менән) аралашмау, айырымланыу; со стороны — яғынан, тарафынан
с одной стороны..., с другой стороны — бер яҡтан..., икенсе яҡтан
встать на сторону — кемдеңдер яғына сығыу, яҡлы булыу
-
11 немногий
1. прил.ҡайһы бер, бер аҙ, аҙыраҡ, бер нисә2. в знач. сущ.; мн. немногиео людяхҡайһы берәүҙәр, айырым кешеләр (генә)3. в знач. сущ.; с немногоеәҙ-мәҙзабыл то немногое, что знал — әҙ-мәҙ белгәнен дә онотҡан
4. прил.аҙ ғына, бер аҙ -
12 череда
I1. ж уст. см. черёд2. жалмашыныу, алмашлау, сиратлашыу3. жвереницатеҙмә, бер-бер артлы (теҙелгән)IIжэт дегәнәге -
13 единица
ж1) ( цифра) бер, берлек2) ( оценка) берле, берле билгесе3) мн. единицы (разряд чисел) берәмлекләр ( кубурынлы саннарның соңгы цифры)4) (величина, принятая для измерения; отдельный предмет и т. п.) берәмлек5) мн. единицы (немногие) аерым кешеләр; кайберәүләр -
14 всякий
1. мест.каждыйһәр2. мест.разныйһәр төрлө3. мест.бер ниндәй, һис ниндәй, һис бер4. мест. в знач. сущ. м и ж всякий и всякаяһәр кем, һәр бер кеше5. мест. в знач. сущ. с всякоетөрлөһө, төрлө нәмә, төрлө хәлвсякая всячина см. всячина; во всяком случае — һәр хәлдә
-
15 колония
жв) чит шәһәрдә, чит илдә яшәүче якташлар төркемег) махсус максатларны күздә тотып, мәс. аерым группа кешеләрне дәвалау, тәрбияләү, төзәтү өчен оештырылган бергә яшәү урыныд) биол. бергә укмашып яшәүче микроблар, бөҗәкләр төркеме -
16 по-людски
нареч.; разг.кешечә, кешеләрчә, кешеләрдәй, адәмчә -
17 монополия
жа) җитештерүнең яки сәүдәнең бер генә кеше, бер төркем кешеләр яки дәүләт кулында гына булу хокукыб) хуҗалыкның берәр өлкәсендә хакимлек итү һәм максималь табыш алу өчен оештырылган эре капиталистик берләшмә -
18 аракчеевщина
жб) перен. бер төркем кешеләрнең иҗтимагый тормышның берәр өлкәсендә башбаштаклык итүе, тәнкыйтькә юл куймавы -
19 весь
I м; мест.(вся ж, всё с, все мн.)1) (целый, целиком) бөтен, барлык, һәммә, барча; буе2) бөтенләй, тулысынча; тәмам3) в знач. сущ. всё с, все мн. барысы, бөтенесевсе за одного, один за всех — барысы да бер кеше өчен, бер кеше барысы да өчен
•- во всю ивановскую кричать
- всем взял
- всем взяла
- всё равно
- всё одно
- на все четыре стороны II ж; уст. -
20 гомосексуализм
См. также в других словарях:
бер — I. 1. 1 саны һәм цифры. Шул сан исәбендәге микъдар. Парның сыңары 2. Үзе генә, бердәнбер, ялгыз 3. Фигыль алдыннан килгәндә: бер тапкыр 4. бер тиен дә бирмәде 5. бик көр, көтүдә бер сыер 6. кергән бере бетә тора 7. с. күңелләр бер булса... шәһәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кешелі бері қарай — (Алм., Жам.) кешеден бері қарай. К е ш е л і б е р і қ а р а й балалар келіп кеуіліміз көтеріліп қалды (Алм., Жам.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
җыен — I. 1. Нин. б. мәсьәләне хәл итү өчен җыйналган җәмәгать җыелышы. Митинг ... җыенда да чыгып сөйләгән ди 2. диал. Элек: бер төркем авылларда гадәттә сабан эшләре беткәч үткәрелә торган бәйрәм, ул һәр төркем авылда берәр атна булып, айдан артык… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җәмәгать — и. 1. Җәмгыять (1) 2. Җәмгыять (2,3). с. Коллектив катнашында яки коллективның аерым вәкилләре тарафыннан башкарыла торган. Аерым бер категориягә, төргә, җенескә һ. б. ш. караган төркем; (шулар) дөньясы, заты хатын кыз җәмәгате эт җәмәгатен ярата … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төркем — и. 1. Бер беренә якын торган, бергә җыелып торган, тупланган кешеләр, әйберләр, хайваннар 2. Кайбер сыйфатлары, билгеләре, үзлекләре белән берләшә торган матдәләр, әйберләр, күренешләр җыелмасы; группа 3. Максатлары, эшләре, уй фикерләре бер… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
форма — 1. Тышкы күренеш, кыяфәт, рәвеш 2. Нәр. б. билгеле бер эчтәлек белән тыгыз бәйләнгән төзелеше, рәвеше, структурасы оештыру формасы. Нәр. б. аерым төре яки стадиясе гриппның җиңел формасы 3. филос. Яшәеш ысулы, эчтәлекнең эчке төзелеше,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
талай — 1. БЕР ТАЛАЙ – Бер төркем, күп кенә бер талай кешеләр кибет ачып җибәрделәр 2. Беркадәр; шактый талай гына вакыт үтү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алла — и. 1. Ислам динендә бар һәм бер дип таныла һәм табыныла торган затның исеме; Тәңре, Хода. Мәҗүсилек чорында төрле өлкәләргә караган илаһи көч ут алласы, су алласы. күч. Табыну әйберсе синең аллаң – акча иде 2. күч. Бер диарә кешеләрнең табыну… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аллаһ — и. 1. Ислам динендә бар һәм бер дип таныла һәм табыныла торган затның исеме; Тәңре, Хода. Мәҗүсилек чорында төрле өлкәләргә караган илаһи көч ут алласы, су алласы. күч. Табыну әйберсе синең аллаң – акча иде 2. күч. Бер диарә кешеләрнең табыну… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Ибрагимов, Гали Гизетдинович — Гали Ибрагимов Дата рождения: 16 января 1919(1919 01 16) Место рождения: Стерлитамак, Стерлитамакский уезд, Уфимская губерния, Советская Россия Дата смерти: 26 … Википедия
шеренга — Бер берсенә яны белән басып бер сафка тезелгән кешеләр рәте … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
